Home | carnaval

Verschillende carnavallen

Het Bourgondisch carnaval en het Rijnlands carnaval zijn de twee hoofdvarianten van het carnaval. Het carnaval heeft ook lokale varianten, waarvan het Maastrichts carnaval het meest afwijkend van is. Toch hebben de verschillende carnaval duidelijke overeenkomsten:

Elf november: in Brabant word op deze dag om 11:11u het nieuwe motto voor het volgende jaar bekend gemaakt. Op veel plaatsen in Limburg wordt op deze dag de eerste vergaderingen met de Raden van Elf gehouden, ter voorbereiding op het komende carnaval jaar in die steden of dorpen.
Sleuteloverdracht: op de dag wanneer carnaval begint ontvang Prins Carnaval de symbolische sleutel van de stad of dorp, uitgereikt door de burgemeester, die drie dagen lang ‘de macht’ aan hem overdraagt.
Carnavalsoptochten: op veel plaatsen worden tijdens carnaval optochten gehouden met praalwagens, die zijn gemaakt door carnavals verenigingen.
Prins en gevolg: dit is een herkenbaar fenomeen tijdens het carnaval. Dit is de aanwezigheid van Prins Carnaval en zijn gevolg ( de Raad van Elf). De opmaak van deze figuren verschilt per regio. De Prins en nar zijn bijna vrijwel universeel.

Kenmerken van de carnavallen

De kenmerken van het Bourgondisch carnaval zijn:

Carnavalsstichting: deze organisatie regelt alle feesten en activiteiten die tijdens het carnavalsfeest plaats vinden.
Alternatieve plaatsnamen: tijdens het Bourgondisch carnavalsfeest wisselen veel dorpen en steden van plaatsnaam. Enkele voorbeelden zijn: Kielegat (Breda), Krabbegat (Bergen op Zoom) en Peejenland (Hoeven).
Motto: de meeste carnavalsplaatsen met het Bourgondische als oorsprong hebben een officieel motto gekozen. Dit is meestal een snelle uitspraak met het dialect van die dorp of stad. Hierdoor krijgt het feest een thema en worden daar de feesten, kostuums en praalwagens op gebaseerd.
Kleding: tijdens het feest wordt traditionele kleding of kleding dat bij het thema past gedragen.

De kenmerken van het Rijnlands carnaval zijn:
Carnavalsverenigingen: de feesten die worden gegeven tijdens het Rijnlands carnaval worden vooral gedomineerd door de carnavalsverenigingen. Deze verenigingen hebben soms een zeer lange traditie.
Geen alternatieve naamplaatsen: deze traditie komt niet voor in het oosten van Brabant en het Rijnland.
Kleuren: tijdens het Rijnlands carnaval ziet men de traditionele kleuren terug: rood, geel en groen.
Kleding: Tijdens het Rijnlands carnaval wordt vooral traditionele carnavalskleding gedragen.
Oudewijvenbals: Bij deze traditie zijn de kroegen en de straten bevolkt door mannen (en vrouwen) die zich als "oud wijf" verkleden. Niet-verklede mannen en vrouwen die zich tijdens het bal op straat wagen lopen gevaar vernederd en weggejaagd te worden.

Geschiedenis

Het is niet helemaal zeker waar carnaval precies is ontstaan, maar de meeste deskundigen zeggen dat het is ontstaan in het middeleeuwse Italië. Uit oorsprong is carnaval een katholiek dat vooraf gaat aan de periode van het vasten. Vroeger werd carnaval vergeleken met het gemaskerde bal dat werd gehouden in de kleine dorpjes in Italië. Het carnaval werd verspreidden via Italië naar de buurlanden Spanje en Frankrijk. Daarna werd het carnaval verspreid over de rest van Europa. Carnaval vond elk jaar vooral plaats voor het begin van het vastentijdperk (Vasten in het christelijk geloof betekent niet dat mensen helemaal niets eten, zoals de Moslim dat doen tussen zonsopgang en zonsondergang. Vasten in het christelijke geloof betekent dat er veel groenten en rauwkost worden gegeten en dat vlees niet op het menu staat. Ook zuivel wordt vaak uitgesloten of sterk verminderd). Hierdoor zou de naam van het feest afgeleid kunnen zijn, van de Latijnse uitdrukking carne vale (betekenis: vaarwel van het vlees). Een andere verklaring is dat Carnaval een verbastering is van het Latijnse woord voor scheepswagen, carrus navalis, wat een verwijzing zou zijn naar de traditionele optochten tijdens het feest.Carnaval ontwikkelde zichzelf van een traditie naar een ritueel, wat betekent dat de betekenis van de oorspronkelijke gebruiken verloren gingen.

Carnaval tijdens de oorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog mocht er officieel nergens carnaval worden gevierd. Ondanks dat Nederland werd bezet en alle ellende die zich er afspeelde, werd het carnavalsfeest alsnog ‘herdacht’. Cafés zijn tijdens de 3dagen open en erg druk bezocht, clubhuizen van sportverenigingen organiseerden speciale avonden voor de mensen en in de huiskamers van de bevolking werden liedjes gezongen en gedanst. Nadat Nederland was bevrijd, kwam het carnaval weer tot bloei. Vanaf 1947 werden in bijna alle plaatsen waar carnaval werd gevierd optochten gehouden. Dit was niet alleen in de steden van Nederland, maar ook in de dorpen toen der tijd. Maar dit ging niet soepel. De katholieke kerk bleef maar tegenwerken en verboden carnaval waar ze het maar konden

Verenigingen

Met bouwclubs verstaat men ook een carnavalsvereniging. Dit is een vereniging die meerdere soorten activiteiten rondom carnaval organiseert. Het bestuur van een carnavalsvereniging wordt ook wel de Raad van Elf genoemd. De meeste carnavalsverenigingen komen voor in Noord-Brabant en Limburg. In deze 2 gebieden zijn er niet eentje maar tientallen per plek. De verenigingen feesten vooral op hun eigen tradities en maken praalwagens voor de optocht die aan het thema gebonden is. Het is mogelijk dat de naam van de vereniging betrekking heeft op de plaatsnaam. De meeste carnavalsclubs zijn bedoeld voor de gezelligheid. Niet alleen in hun club maar ook in combinatie met andere clubs over het hele land, zolang ze het maar gezellig hebben samen met elkaar en goede praalwagens met mooie werkingen en details neerzetten. Ik spreek zelf uit deze ervaringen omdat ik een jaar heb meegebouwd met een bouwvereniging en dit is heel erg gezellig. Iedere club heeft meestal dezelfde bedoeling: de eerste plaats halen in de optocht! Dit vind ik over het algemeen een goede doelstelling omdat de praalwagens dan met nog meer kracht uit de grond worden gestampt en de optocht een hele mooie draai krijgt.